Ingunn Björnsdóttir lyfjafræðingur kærir Landlæknis embættið enn og aftur – Í þetta sinn fyrir lygar og telur þær valda útilokun frá störfum
Kærir Landlækni fyrir lygar og telur þær valda útilokun frá störfum
Lyfjafræðingur sem starfaði tímabundið hjá Landlækni hefur kært embættið til heilbrigðisráðuneytisins fyrir að ljúga til um störf sín. Lyfjafræðingurinn sem benti á alvarlegar villur í lyfjagagnagrunni Landlæknis var sagður hafa rofið þagnarskyldu embættisins.
Það var árið 2016 sem Ingunn Björnsdóttir dósent í lyfjafræði við Oslóarháskóla hélt fyrirlestur í velferðarráðuneytinu nú heilbrigðisráðuneyti eftir að hún og nemandi hennar höfðu komist að alvarlegum villum í lyfjagagnagrunni Landlæknis árið 2011.
„Breyta sem að þau voru að nota til að fylgjast með lyfjanotkun sjúklinga til að fylgjast með lyfjaávísinum lækna var rangt skráð fyrir 30% af norrænu vörunúmerunum. Þetta var um þriðjungur af skráðum lyfjapakkningum hér á landi,“ segir Ingunn.
Nú sé búið að laga þetta en Ingunn benti í fyrirlestrinum á þrjú andlát sem höfðu verið til umfjöllunar í fjölmiðlum þar sem möguleg tengsl voru milli lyfjaávísana og andláta. Líklega hefði verið hægt að sjá of miklar lyfjaávísanir fyrir hefði gagnagrunnurinn verið í lagi.
Daginn eftir sendi svo stjórnandi hjá Landlæknisembættinu bréf til velferðarráðuneytisins nú heilbrigðisráðuneytisins þar sem kemur fram að Ingunn hafi á kynningunni rætt um einstaklinga sem voru til skoðunar hjá embættinu vegna lyfjaávísana þegar hún var þar starfsmaður. Þá kom fram að það væri fullkomlega óeðlilegt að starfsmaður fjallaði bæði um þessi mál en væri einnig að ræða við aðstandendur þeirra. Þá kom fram að það væri vandséð hvaða erindi þessi mál ættu í umræðu um gæði lyfjagagnagrunns. Fréttastofa hefur afrit af bréfinu undir höndum.
Ingunn segir þetta ósatt hún hafi ekki verið starfsmaður embættisins á þeim tíma sem málin voru til umfjöllunar hjá Landlækni.
„Þetta er ósatt. Þetta voru óheppileg viðbrögð við því að átta sig á því að þarna höfðu átt sér stað mistök í lyfjagagnagrunninum sem hlutu að skrifast á embættið,“ segir hún.
Hún hefur síðan 2017, án árangurs reynt að fá þetta leiðrétt hjá Landlækni.
„Ég vil fyrst og fremst fá fram að menn taki þessi gæðamál alvarlega og bregðist ekki við því þegar þeir átta sig á að mistök hafi átt sér stað, með því að skjóta sendiboðann,“ segir hún.
Ingunn kærði svo Landslæknisembættið til heilbrigðisráðuneytisins fyrir lygar í síðustu viku og óskaði eftir því að þetta yrði leiðrétt.
Telur málið hafa valdið útilokun
Hún telur jafnframt að málið hafi orðið til þess að hún hafi verið útilokuð frá störfum í heilbrigðisráðuneytinu til dæmis á grundvelli lélegrar tungumálakunnáttu í norrænum málum og ensku sem hún segir fjarstæðukennt. Hún hafi kennt á dönsku og kenni á norsku og hafi skrifað ógrynni efnis þá á meðal fræðiritgerðir á ensku. Þá hafi í umsögnum um hana verið vísað í málið sem hún berst nú fyrir að fá leiðrétt.
„Ég hefði sjálf ekki ráðið manneskju sem hefði gert það sem sagt var að ég hefði gert,“ segir Ingunn að lokum.
Kærir Embætti landlæknis á ný
Hún krefst þess að fá upplýsingar um úttekt á lyfjagagnagrunninum. Embætti landlæknis hefur m.a. synjað henni aðgangs að tölvupóstum sem hún þarf til þess að greina villurnar. Hún kærði því embættið til úrskurðarnefndar um upplýsingamál sem úrskurðaði henni í hag.
Samt sem áður hefur Embætti landlæknis ekki látið gögnin af hendi. Nú hefur Ingunn aftur kært embættið til úrskurðarnefndar fyrir að fylgja ekki fyrri úrskurði og hindra aðgengi að gögnunum. Ingunn segir skorta gæðavöktunarkerfi hjá embættinu til að koma í veg fyrir villur.
Villandi upplýsingar í lyfjagagnagrunni Landlæknis
Ingunn Björnsdóttir dósent í félagslyfjafræði við Háskólann í Osló segir að lyfjagagnagrunnur Landlæknisembættisins sé meingallaður og gefi rangar upplýsingar um lyfjanotkun, sem geti stefnt lífi sjúklinga í hættu. Þrátt fyrir að vitað hafi verið um gallann í mörg ár hafi ekki verið brugðist við honum og því megi einnig draga í efa fullyrðingar um að Íslendingar eigi heims- og Norðurlandamet í notkun ýmissa lyfja.
Lyfjagagnagrunni Landlæknis er ætlað að veita upplýsingar um meðal annars þróun lyfjanotkunar hér á landi og einnig til að hafa eftirlit með ávísunum lækna á lyf.
Ingunn Björnsdóttir er dósent í félagslyfjafræði við Háskólann í Osló í Noregi en hún starfaði áður hjá Landlæknisembættinu. Í mörg ár hefur hún bent á villur í gagnagrunninum sem gera það að verkum að hann gefur rangar upplýsingar um lyfjanotkun landsmanna.
„Kannski svæsnasta villan var þegar það fóru inn 71.712 pakkar af ákveðnu sýklalyfi á einn sjúkling. Það var út af því að það hafði verið slegið óvart inn vörunúmer í staðinn fyrir pakkafjölda. Apótekið hefur haldið það hafi verið á öðrum stað í tölvukerfinu heldur en raunin var. Það átti að vera girðing sem stoppaði allt yfir 40 eintök en hún virkaði ekki,“ segir Ingunn.
Hún segir að koma megi í veg fyrir mistök af þessu tagi með því að villuvakta gagnagrunninn. Svipuð dæmi megi finna varðandi amfetamíntöflur og í fyrra hafi tíu þúsund töflur verið ofskráðar.
„Sem er rosalega mikið þegar haft er í huga að samtals fóru á markað af þessu lyfi um 73 þúsund töflur,“ segir Ingunn.
Íslendingar eiga meðal annars Norðurlandametið í notkun ADHD lyfja en Ingunn segir mögulegt að skýra megi það met út frá villum af þessu tagi.
Landlæknir segir í minnisblaði til velferðarráðuneytisins í október á síðasta ári að endurteknar staðhæfingar Ingunnar í fjölmiðlum um að gagnagrunnurinn sé uppfullur af villum standist enga skoðun. Þrátt fyrir það séu allir ábendingar um villur teknar alvarlega.
Sjúkratryggingar Íslands viðurkenna hins vegar villu í forriti í minnisblaði sem var sent forstjóra stofnunarinnar í janúarmánuði síðastliðinum.
Ingunn segir alvarlegt ef ekki er hægt að treysta þeim upplýsingum sem koma fram í gagnagrunni.
„Ég er ekki sú eina sem hefur bent á að lélegir heilsufarsgagnagrunnar geti verið hættulegir. Geti í raun leitt til dauðsfalla,“ segir Ingunn.
VIÐTAL VIÐ INGUNNI BJÖRNSDÓTTUR Í BÆNDABLAÐINU ÁRIÐ 2020
,,Þú sem lyfjafræðingur, er það þitt mat að hugmynd Kára og Þórólfs að tilraunabólusetja alla þjóðina sé jákvætt skref”?
Kári sagður hafað flissað yfir grein Guðrúnar og leiðrétti margt í greininni
Ég efa ekki að Kári sé ekki gallalaus, en hann hefur fyrir mér unnið þrekvirki í þessum faraldri og komið að sóttvörnum með þekkingu og fórnfýsi í gegnum sitt fyrirtæki með aðstoð við greiningu sýna og sýnatöku. Í grein á vefmiðlinum man.is má lesa að Kári hafi flissað að grein Guðrúnar, hún væri full af rangfærslum og að Bill Gates hafi og komi Kára fyrir sjónir sem „pirrandi nörd“.
Aðspurður um tengsl á milli dauðsfalla fólks á öldrunar- og hjúkrunarheimilum eftir bólusetningar sagði Kári að það séu nánast engar líkur á tengingu þarna á milli. Sé vitnað orðrétt til umræddrar greinar á www.man.is sagði Kári um þessi dauðsföll: „… þau hafi ekkert að gera með bóluefnið. Það verji fólk gegn COVID-19 en engum öðrum sjúkdómum“.
Leitaði ég því til frænku minnar, Ingunnar Björnsdóttur, um frekari skýringar, eins og í blaðinu 2. apríl 2020. Ingunn starfar sem dósent í lyfjafræði við Óslóarháskóla og hún svaraði mínum spurningum á eftirfarandi hátt:
1. Hvað er í þessum bóluefnum sem verið er að gefa og hvað gerir það fyrir okkur?
Svar: „Urmull er til af fræðigreinum, upplýsingum frá lyfjastofnunum margra landa og fylgiseðlum sem gera þessu skil í smáatriðum. Ég ætla að reyna að svara á aðeins annan hátt: Pfizer bóluefnið og Moderna bóluefnið splæsa bút af RNA (sem lítur út svipað og hálfur hringstigi) inn í DNA (sem lítur út eins og hringstigi) og þessi splæsti bútur veldur því að veiran missir aðgang sinn og getur því ekki lengur valdið skaða. Svipað og ef svæði er styrkt sem gaddakylfa gæti annars brotið. Þessi splæsingarbóluefni hafa verið prófuð á tugþúsundum og sýnt sig að hafa litlar aukaverkanir. Öll lyf og bóluefni hafa einhverjar aukaverkanir og flest lyf eru fyrir markaðssetningu prófuð á mun færri, kannski þrjú til fimm þúsund manns. Grein Guðrúnar Bergmann sem nefnd er hér að ofan virðist ansi lituð af margs konar misskilningi, sem ég ætla ekki að gera nánari skil hér. Ég fjalla heldur ekki um AstraZeneca bóluefnið eða önnur bóluefni sem vænta má að komi á markað á Íslandi fljótlega.“
2. Er hugsanlegt að bóluefnið hafi átt þátt í að flýta andlátum þessara einstaklinga sem voru bólusettir?
Svar: „Bóluefnin hafa ekki verið prófuð á öldruðu, langveiku og fjölveiku fólki fyrir markaðssetningu. Það er yfirleitt ekki gert þegar lyf eru prófuð. Þess vegna hefur verið sett upp svokölluð lyfjagát, fjórða fasa lyfjarannsóknir, sem alltaf fara fram eftir markaðssetningu. Í hverri viku deyja einhverjir aldraðir, langveikir og fjölveikir. Dauðsföllin nú eru ekki fleiri en á venjulegum vikum þar sem ekkert hefur verið bólusett, en af því að þau gerast stuttu eftir bólusetningu er sjálfsagt og rétt að kanna þau nánar. Þótt ekkert annað en tímasetningin gefi í raun tilefni til þess.“
3. Þú sem lyfjafræðingur, er það þitt mat að hugmynd Kára og Þórólfs að tilraunabólusetja alla þjóðina sé jákvætt skref?
Svar: „Já. Eftir sem áður verður enginn neyddur í bólusetningu, en ef af þessu yrði fengjust mikilvægar upplýsingar um hjarðónæmi. Næsta víst er að nægur fjöldi Íslendinga vilji bólusetningu til að þær upplýsingar sem vonast er eftir fengjust. Þetta myndi að vísu þýða að Ísland færðist framar í biðröðinni eftir bóluefninu, en ávinningurinn vísindalega er ótvíræður, og því verjandi að gengið yrði lítillega á hlut einhverra þeirra sem bíða í ofvæni. Þar sem enginn er neyddur í bólusetningu þá er ekki gengið á rétt þeirra sem ekki vilja bólusetningu,“ segir Ingunnn Björnsdóttir.
HEIMILDIR
https://www.mbl.is/greinasafn/grein/1500128/
https://www.bbl.is/frettir/oryggi-heilsa-og-umhverfi/arid-2020-er-buid-sem-betur-fer-flestir-gera-miklar-vaentingar-til-2021
https://www.althingi.is/altext/erindi/145/145-1734.pdf
Um höfund
- ✞༺(((( Ⓒilla ℜągnąℜṧ )))༻♚༺ BA Classical Art Historian || MA Culture & Media || Tourism & Sales Management || Web Design || Photo & Videographer for Tourism Magasins ༻
Síðustu færslur
PROTECT THE CHILDREN23. nóvember, 2024BARNAMÁLARÁÐSTEFNAN 2024
MANNRÉTTINDI19. nóvember, 2024MENNTASPJALL VALGERÐAR SNÆLAND JÓNSDÓTTUR
Sigurlaug Ragnarsdóttir15. ágúst, 2024‘Really Chilling’: Five Countries to Test European Vaccination Card
MANNRÉTTINDI9. ágúst, 2024Lög um borgaralega handtöku voru felld úr gildi árið 2008
