Umsögn um sóttvarnalög - Þrándur Arnþórsson - mittval.is

Umsögn um sóttvarnalög – Þrándur Arnþórsson

HEILBRIGÐISRÁÐUNEYTIÐ
Skógarhlíð 6
105 Reykjavík

Reykjavík 15. febrúar 2022

 

Efni: Umsögn um frumvarp heilbrigðisráðherra til sóttvarnalaga – mál nr. 26/2022.

 

INNGANGUR:

Í næstum tvö ár hefur heimsbyggðin upplifað sérkennilega tíma. Alþjóðaheilbrigðisstofnunin tilkynnti heiminum vorið 2020 að kominn væri upp heimsfaraldur. Fréttamyndir frá Wuhan í Kína sýndu deyjandi fólk úti á strætum og tölur bentu til skelfilegrar dánartíðni af þessum sjúkdómi.

Fljótlega fóru stjórnvöld landa í ýmsar aðgerðir til að “fletja kúrfuna”. Fyrst var talað um tvær vikur og enn er ekki séð fyrir endann á aðgerðum.

Óvissan var mikil og strax í upphafi var landsmönnum gerð grein fyrir því að “við erum öll almannavarnir.” og þyrftum við tímabundið að fórna nokkru af mannréttindum og stjórnarskrár vörðum rétti okkar og hlýða fyrirmælum sóttvarnayfirvalda.

Mikilvægt er að muna að stjórnarskráin byggir á náttúrulegum réttindum manna eins og frelsi, eignarrétti, öryggi og rétti til að rísa gegn kúgun. Aðgerðir sem byggja á ráðleggingum eru ekki vandamál. Þvinganir brjóta hinsvegar þessi réttindi, sérstaklega ef þær byggjast á röngum forsendum og ótta sem búinn hefur verið til.

Stóra spurningin er því auðvitað:

Hversu langt mega stjórnvöld ganga í að hefta mannréttindi og lýðræði í nafni “öryggis”?

 

Aðgerðir sóttvarnayfirvalda

Ekki er að sjá annað en núverandi sóttvarnarlög opni leið fyrir Alþjóðaheilbrigðisstofnunina (WHO) til að stjórna aðgerðum ef um heimsfaraldur eða farsótt er að ræða. Sóttvarnalæknir hefur líka sagt að hann væri að fylgja tillögum eða fyrirmælum þaðan. Önnur vestræn ríki virðast hafa fylgt sambærilegum aðferðum.

Í upphafi voru haldnir reglulega fréttafundir í beinni útsendingu sjónvarpsins, þar sem landsmenn flestir sátu límdir við skjáinn og tóku inn skilaboð stjórnvalda.

Á þessum fundum voru kynntar helstu aðgerðir til varnar drepsóttinni sem fólust í nokkrum lykilþáttum:

  • Handþvottur
  • 2 metra fjarlægðarmörk
  • Samkomubann
  • Sóttkví
  • Einangrun
  • Rakningarforrit
  • Andlitsgrímur

Á þessum fundum hefur lítið verið talað um möguleg meðul eða náttúrulegt ónæmiskerfi fólks og hvernig hægt er að styrkja það með vítamínum, hreyfingu og hollu mataræði.

Frá þessum tíma virðist aukning í þunglyndi meðal þjóðarinnar og fjölgun sjálfsmorða er staðreynd og verulegt áhyggjuefni og stórundarlegt hvernig stjórnvöld og fjölmiðlar horfa lítið út fyrir sitt þrönga sjónarhorn og hafa meira að segja komið á fót “Sannleiksráðuneyti” í anda 1984! Lítið er rætt um neikvæðar afleiðingar, þar á meðal stjórnarskrárbrot og almenna afmennskun. Risavaxin fjármálakreppan sem er verið að leggja drög að hugnast mér heldur ekki vel.

 

PCR prófin

Kary B. Mullis, sá sem fann upp PCR prófið sagði „PCR er aðferð sem finnur svolítið af einhverju (erfðaefni eða veirubrot) og gerir heilan helling af því í gegnum mögnunarítranir þannig að það sést og er hægt að greina“.

Þegar sóttvarnayfirvöld kalla eitthvað “smit” er í raun átt við jákvæða niðurstöðu úr PCR prófi. Við vitum að það getur verið mikið af fölskum jákvæðum niðurstöðum. Með 40 mögnunarítrunum (eins og notuð eru hér á landi og víðar) er lítið sem ekkert að marka þessi PCR próf. Það er að segja að þetta sem stjórnvöld hér kalla “smit” eða “sýking” er alls ekki smitandi og “sjúklingurinn” er ekki endilega veikur, en samt látinn sæta frelsisskerðingu. Þetta er því villandi orðalag og hættulegt ef teknar eru ákvarðanir um sóttkví að ekki sé talað um einangrun einstaklinga út frá slíku tilviki.

Svör við fyrirspurnum til landlæknis benda heldur ekki til að búið sé að einangra vírusinn sem veldur sjúkdómnum.

 

Grímuskylda

Við vitum að andlitsgrímur veita enga vörn gegn vírussýkingum. Þetta kemur heim og saman við það sem Þórólfur, Fauci og WHO sögðu snemma á árinu 2020.

Komin er út stór dönsk rannsókn um gildi grímunotkunar sem vörn gegn svona smiti. Hingað til hafa allar rannsóknir sýnt að grímur gera ekkert gagn gagnvart veirusmiti, jafnvel ógagn. Ríkisspítalinn í Kaupmannahöfn ákvað að gera rannsókn sem fjallaði sérstaklega um þennan vírus. Niðurstaðan staðfestir að grímur gera ekki gagn.

Möskvastærð á þeim grímum sem notaðar eru er stærðargráðu stærri en vírusar og þær veita falskt öryggi. Einnig safna þær raka og bakteríum við útöndun sem getur svo aftur valdið sýkingu þess sem ber grímuna eða annarra sem nálægir eru.

Aðgerðir stjórnvalda og ekki síst grímuskylda hafa vakið ótta með þjóðinni og ekki síst börnum. Langvarandi notkun barna á grímum er óhugguleg.

Grímur eru ekki síst táknrænar. Þær hafa oft verið notaðar til þöggunar og þrælar hafa verið múlbundnir með grímum. Grímur fela stóran hluta andlits og gera fólki erfitt að meta svipbrigði og þekkja vini og frændfólk. Grímunotkun er afmennskun.

Að skylda fólk til grímunotkunar, jafnvel fyrir fólk sem ekki getur notað grímur, tel ég vera merki um fasisma.

 

Lagalegur grundvöllur

Allnokkrir íslenskir lögfræðingar og stjórnmálamenn hafa lýst áhyggjum af lagalegum og siðferðilegum grundvelli aðgerða stjórnvalda. Ég nefni sérstaklega Arnar Þór Jónsson, Brynar Níelsson og Sigríði Andersen.

 

Heilbrigði og heilsa

Þegar ég var í skóla var okkur kennt mikilvægi ónæmiskerfisins. Eitthvað í þessa veru:

  • Næg hreyfing og hollur matur
  • Góð öndun og súrefnisinntaka
  • D og C vítamín
  • Mannleg snerting og samskipti

Hvernig stendur á því að þríeykið talar svona lítið um þessi atriði? Hvers vegna ganga ráðleggingar þeirra í mörgum tilvikum þvert á þessi atriði?

Ástundun íþrótta eru grunnur að líkamlegu og andlegu heilbrigði þjóðarinnar. Á tímabili var fólki bannað að stunda íþróttir!

 

Sprautuherferðin

Fyrsta grein Nuremberg kóðans hljóðar svo í lauslegri þýðingu: “Allar læknisaðgerðir eiga að byggja á upplýstu og frjálsu samþykki”

Níu atriði í viðbót eru talin upp og hægt að sýna fram á að aðgerðir stjórnvalda brjóti nánast öll að einhverju leyti.

Hvorki embætti landlæknis né yfir 30 opinberar stofnanir og rannsóknarstofur í öðrum löndum hafa sýnt fram á einangrun þessa vírus. Það vekur því spurninguna: Við hverju er bólusetningin ef enginn vírus hefur verið einangraður?

Lyfjarisarnir með Bill Gates í fararbroddi hafa talað um innsprautun allrar heimsbyggðarinnar sem einu raunhæfu lausnina við að losna við veiruna. Kári í DeCode hefur talað á sömu nótum.

Þegar bóluefni er þróað tekur mörg ár að komast í gegnum prófanir þannig að líkur séu á að þau valdi ekki miklum aukaverkunum eða skaða.

Þegar fólk er þvingað til læknismeðferðar er það skýrt brot á læknasiðferði og mannréttindum. UNESCO yfirlýsing frá 2005 segir m.a.:

“Allar fyrirbyggjandi, greiningar- og lækningar eru einungis gerðar með fyrirfram, frjálsu og upplýstu samþykki viðkomandi, byggt á fullnægjandi upplýsingum.”

Árið 2021 var 160-földun í tíðni tilkynntra aukaverkana. Þetta má lesa úr gögnum Lyfjastofnunar:

“Veturinn 2019-2020 voru um 70 þúsund manns bólusettir gegn inflúensu hérlendis. Tilkynnt var um níu tilvik aukaverkana, ekkert þeirra alvarlegt, samkvæmt upplýsingum sem bárust með tölvupósti frá Lyfjastofnun þann 1. nóvember 2021.

Þann 12. janúar 2022 höfðu tæplega 290 þúsund manns verið bólusettir gegn Covid-19. Tilkynnt hafði verið um 5.968 tilvik aukaverkana, þar af 268 alvarleg. 171 þurftu á sjúkrahúsvist að halda og af þeim voru 38 tilfelli flokkuð sem lífshættuleg. Tilkynnt hafði verið um 35 dauðsföll.”

-Þorsteinn Siglaugsson í grein á ogmundur.is

 

Hvers vegna eru stjórnvöld ekki hætt þessari sprautuherferð gegn borgurum landsins sem þegar hefur valdið ómældum skaða?

Ég undirrituð/aður tel mikilvægt að við setningu nýrra sóttvarnarlaga sé tryggð aðkoma Alþingis og þingmanna að öllum ákvörðunum er þau varða og að greidd séu um það atkvæði á þingi, hvernig beita skal sóttvarnarlögum hverju sinni. Leggi heilbrigðisráðherra fram tillögur um sóttvarnaaðgerðir, ættu þær ekki bara að vera ræddar í ríkisstjórn, heldur ættu allir þingmenn að koma að ákvörðunum um slíkar tillögur.

Í Covid faraldrinum hefur sýnt sig hversu víðtæk áhrif sóttvarnaaðgerðir hafa haft á hagkerfi landsins í heild sinni, félagslíf fólks, tilfinningaleg tengsl milli aldurshópa og einangrun skólabarna á öllum aldri, þótt aðeins lítill hluti þjóðarinnar sé smitaður eða veikur.

Hvergi kemur ótvírætt fram í þessum drögum heilbrigðisráðherra að sóttvarnalögum að lögbundinn réttur fólks til að VELJA eða HAFNA læknismeðferð sé varinn, né heldur að réttur bólusettra (sé það sú læknismeðferð sem er í boði) og óbólusettra sé jafnt varinn samkvæmt jafnræðisreglunni, en þar segir:

  1. gr.Jafnræðisreglan.
    Við úrlausn mála skulu stjórnvöld gæta samræmis og jafnræðis í lagalegu tilliti.
    Óheimilt er að mismuna aðilum við úrlausn mála á grundvelli sjónarmiða, byggðum á kynferði þeirra, kynþætti, litarhætti, þjóðerni, trúarbrögðum, stjórnmálaskoðunum, þjóðfélagsstöðu, ætterni eða öðrum sambærilegum ástæðum.

Það er gildismat mitt að fyrirtæki, stofnanir og félagasamtök ættu því EKKI að hafa heimild til að beita slíkri mismunun, eins og hefur til dæmis verið gert í núverandi faraldri, með því að heimila ekki óbólusettum að mæta á viðburði eða skylda alla til að bera grímur (sem ekki verja gegn veirum/vírusum) annars fái þeir ekki aðgang eða afgreiðslu.

Grímuskylda ætti alltaf að vera VALKVÆÐ enda ótal ástæður fyrir því að fólk getur ekki gengið með grímur, eins og til dæmis þeir sem eru með asma, ofnæmi, öndunarörðugleika eða vilja bara fá að anda eðlilega, auk þess sem ýmsar rannsóknir sýna að þær veita enga vörn gegn veirum.

Ég met það sem svo að ábyrgð í sóttvörnum eigi að vera hjá hverjum og einum, því fólk er mis heilsuhraust fyrir og þeir sem velja að hugsa vel um heilsuna og eru með sterkt ónæmiskerfi ættu því ekki að þurfa að lúta sömu íþyngjandi aðgerðum og ætlaðar eru til að vernda þá sem eru í áhættuhópum vegna undirliggjandi sjúkdóma eða veiks ónæmiskerfis.

Einnig er það gildismat mitt að í öllum tilvikum er varða sóttvarnir ætti að notast við tilmæli í stað reglugerða og einangrun og innilokun fólks heima fyrir ætti ekki að vera beitt, þar sem hún hefur af fenginni reynslu ekki sýnt að hún beri nokkurn árangur.

Ég mótmæli einnig Greinargerð með þessum lögum. Lög eru lög og eftir þeim á að fara orðrétt, en ekki eftir greinargerð, sem ákveður túlkun laganna. Lögin ein og sér eiga því að gilda og ef þarf að skýra þau frekar, þarf að mínu mati greinilega að umorða lagasetninguna en ekki útbúa margra síðna greinargerð um það hvernig túlka megi lögin.

Ásamt ofangreindu geri ég athugasemdir við eftirfarandi greinar frumvarpsins:

 

  1. grein – Gildissvið

Lögin fjalla um varnir gegn smitsjúkdómum, alvarlegum sjúkdómum, samfélagslega hættulegum sjúkdómum og sjúkdómsvöldum. Lögin taka einnig til óvenjulegra og óvæntra atburða sem geta haft alvarlegar heilsufarslegar afleiðingar innanlands eða meðal þjóða heims.

Athugasemd: Lögunum er ætlað að fjalla um varnir gegn smitsjúkdómum (kvef getur talist smitsjúkdómur), alvarlegum sjúkdómum (flestir þeirra smitast ekki eins og t.d. krabbamein), samfélagslega hættulegum sjúkdómum (hverjar eru skýringar á þeim) og sjúkdómsvöldum. Lögin eiga líka að taka til óvenjulegra og óvæntra atburða sem geta haft alvarlegar heilsufarslegar afleiðingar innanlands og meðal þjóða heims.

Þetta víða orðalag býður heim þeirri hættu að valdi sé misbeitt í búningi sóttvarnaráðstafana og að stjórnvöldum sé veitt heimild til að sniðganga þau lög og reglur sem gilda um valdheimildir þeirra og afnema samtímis stjórnarskrárvarin réttindi fólks.

Til samanburðar við þetta gildissvið má benda á að í Bretlandi var skilgreiningu á Covid-19 breytt þann 19. mars 2020 og veiran ekki lengur talinn samfélagslega hættulegur sjúkdómur. Þetta var gert þrátt fyrir að WHO héldi áfram fast í sína skilgreiningu á að þetta væri „high consequence infectious disease“ annars staðar í heiminum.

 

  1. gr. Sjúkdómar sem lögin taka til

Með þessari grein er ráðherra veitt mjög víðtækt reglugerðarvald, jafnframt því að  sóttvarnalæknir virðist einn hafa rétt til að ákveða hvaða smitsjúkdómar falla undir lögin.

Athugasemd: Komi sóttvarnalæknir með tillögur að slíkum lista, væri að mínu mati eðlilegt að þær skyldur væru lagðar á hann að tillögur hans séu gerðar almenningi aðgengilegar, að þær séu vandlega rökstuddar og endurspegli að tekið hafi verið tillit til andstæðra sjónarmiða við gerð þeirra. Slíkt þyrfti að gera með kynningu til dæmis í samráðsgátt, áður en ráðherra getur, að fengnum frekari tillögum frá sóttvarnanefnd, sem ætti að starfa eins og sóttvarnalæknir, ákveðið með reglugerð hvaða smitsjúkdómar teljist samfélagslega hættulegir.

  1. gr. Orðskýringar
  2. Inngrip:Götun eða skurður í húð eða ísetning áhalds eða framandi efnis í líkamann eða rannsókn á líkamsholi. Með inngripi er EKKI átt við læknisrannsókn á eyra, nefi og munni, hitamælingu með eyrna-, munn- eða hörundshitamæli, eða hitamyndatöku, læknisskoðun, hlustun, ytri þreifingu, sjónuspeglun, töku þvag-, saur- eða munnvatnssýnis utan frá, mælingu blóðþrýstings utan frá eða hjartalínurit.

Athugasemd: Sé skýringin lesin orðrétt er þarna gefið í skyn að setja megi aðskotahlut eða framandi efni í líkama fólks eða að rannsaka megi líkamshol þess án samþykkis. Það brýtur freklega í bága við þann rétt sem hver og einn hefur yfir sínum eigin líkama og þann rétt sem varinn er með Nuremberg lagabálknum frá 1947, Helsinki yfirlýsingu Alþjóðafélags læknaLögum um réttindi sjúklinga – upplýsingar og samþykki og Mannréttindasáttmála Evrópu.

Ég mótmæli því alfarið að þessari grein sé haldið inni í þessum eða fyrri sóttvarnalögum, enda brýtur hún á öllum réttindum borgara landsins og samþykktum um VAL og YFIRRÁÐ yfir eigin líkama. Hún á því ekki rétt á sér þótt hún sé nánast samhljóða orðskýringum í Alþjóðaheilbrigðisreglugerðinni (2005).

 

  1. ÓnæmisaðgerðSkipulögð aðgerð sem örvar ónæmiskerfið til að halda smitsjúkdómi í skefjum í samfélaginu, svo sem með bólusetningu eða gjöf mótefna.

Athugasemd: Af fenginni reynslu í núverandi Covid-19 ástandi hefur sýnt sig að náttúrulegt ónæmi er mun öflugra en bólusetning eða gjöf mótefna. Nýlegar tölur frá Skotlandi sýna að 4 af hverjum 5 sem veikst hafa af Covid frá því í desember 2021, hafa lagst inn á sjúkrahús eða látist, hafa verið bólusettir. Ónæmisaðgerð ætti því ekki að tengja einungis við bólusetningu með óreyndum tilraunaefnum, heldur mun frekar með efnum sem reynsla er komin á. Það er því mat mitt að hér þurfi að breyta orðalagi – og jafnframt að taka tillit til þess að ónæmiskerfi líkamans er mjög öflugt til að takast á við ótal sjúkdóma – líkt og það hefur gert í gegnum aldirnar.

 

  1. Smitrakning: Þegar rakin eru smit milli einstaklinga með nákvæmu samtali við þá sem eru smitaðir til að komast að því hvar viðkomandi smitaðist og hverja hann gæti hafa smitað, og önnur upplýsingaöflun í því skyni að finna þá sem kunna að hafa verið útsettir fyrir smiti. “

Athugasemd: Hér óska ég eftir því að fá nánari upplýsingar um hvað felst í orðunum „önnur upplýsingaöflun“.

 

  1. Sóttkví: Takmörkun á athafnafrelsi og/eða aðskilnaður einstaklinga sem grunur leikur á að hafi verið útsettir fyrir smiti en eru ekki veikir …….

Athugasemd: Ég geri athugasemd við þessa skilgreiningu á sóttkví, bæði vegna þess að byggja má hana á GRUN og vegna þess að við höfum haft slæma reynslu af þessu í „PCR-faraldrinum“ – þar sem fólk hefur verið skimað með PCR prófum, sem geta ekki greint vírusa. Því er ekki hægt að byggja sóttkví á slíkum prófum.

 

  1. Sóttvarnahús: Staður þar sem einstaklingur, sem ekki á samastað á Íslandi eða getur af
    öðrum sökum ekki eða vill ekki einangra sig í húsnæði á eigin vegum, getur verið í sóttkví
    eða einangrun vegna GRUNS um að hann sé smitaður af farsótt eða ef staðfest er að svo sé.

Athugasemd: Ég geri athugasemd við að þessi hugmynd sé yfirhöfuð til umræðu og sett inn sem orðskýring. Eins og um “sóttkví” má ekki byggja slíka hugmynd á GRUN og vegna þess að við höfum haft slæma reynslu af þessu í „PCR-faraldrinum“ – þar sem fólk hefur verið skimað með PCR prófum, sem geta ekki greint vírusa og geta skilað allt að 95% röngum jákvæðum niðurstöðum. Reynslan á notkun “sóttvarnahúsa” frá Ástralíu og Kanada bendir til að stjórnvöld eigi allt of greiða leið til að misnota þetta gegn borgurum landa. Auk þess minnir það full mikið á hvernig útrýmingarbúðir nazista þróuðust í síðari heimsstyrjöldinni.

 

  1. gr. Hlutverk sóttvarnalæknis:

Liður 7: Vera tengiliður Íslands við samsvarandi tengilið Alþjóðaheilbrigðismálastofnunarinnar í samræmi við ákvæði alþjóðaheilbrigðisreglugerðarinnar.

 

Á árunum 2018-2019 fékk WHO m.a. fjármagn (í milljónum USD):

United States of America 853
United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland 464
Bill & Melinda Gates Foundation 455
GAVI Alliance 389

 

Samanlagt voru fjárframlögin frá Bill & Melinda Gates foundation og Gavi Alliance 844 milljónir dollara.

Athugasemd: Þegar litið er á það hvaðan þessi stofnun fær fjármagn vakna spurningar um sjálfstæði og trúverðugleika WHO – svo og það hvort fara eigi í einu og öllu eftir því sem þessi stofnun setur fram.

 

7.gr. Samstarfsnefnd um sóttvarnir

Ráðherra skipar samstarfsnefnd um sóttvarnir til fjögurra ára í senn til að afla nauðsynlegra gagna og hafa yfirumsjón með nauðsynlegum aðgerðum…..

Athugasemd: Hér gætir ósamræmis á ef skipa á sóttvarnalækni til fimm ára en nefndina einungis til fjögurra ára. Á þá sóttvarnalæknir að starfa án þessarar nefndar í eitt ár? Í samstarfsnefndinni sitja fimm plús sóttvarnalæknir – og því er ekki um að ræða oddamann, þar sem atkvæði sóttvarnalæknis á að ráða, ef til dæmis 2 eru á móti og 3 með einhverju – þá fellur atkvæðagreiðsla jafnt.

… Samstarfsnefndinni er heimil vinnsla persónuupplýsinga, þar á meðal viðkvæmra persónuupplýsinga um heilsufar einstaklinga…

Athugasemd: Hér er það gildismat mitt að gengið sé freklega á rétt einstaklinga um vernd persónulegra upplýsinga um eigin heilsufarsmál og tel ég það brot á Persónuverndarlögum, nema Persónuvernd komi til með að hafa samband við hvern og einn sem á að fylgjast með og þeir veiti samþykki sitt skriflega.

 

…einn frá Geislavörnum ríkisins og tveir frá Umhverfisstofnun….

Athugasemd: Eiga þessir aðilar að hafa aðgang að heilsufarsupplýsingum fólks? Þeir geta væntanlega varað við geislamengun eða loft- og eiturefnamengun, en falla ekki undir „heilbrigðisstarfsmenn“.

 

  1. gr. Hlutverk farsóttanefndar

Í síðustu málsgrein stendur: Verði ágreiningur innan farsóttanefndar ræður afl atkvæða úrslitum. Verði atkvæði jöfn við afgreiðslu mála ræður atkvæði formanns.

Athugasemd: Nefndarmenn eru 9 talsins, varamenn skipaðir með sama hætti.  Ekki er tekið fram hvort nefndin þurfi að vera fullskipuð við atkvæðagreiðslu.

Dæmi: Ráðherra óskar nú eftir afstöðu farsóttanefndar hvort skuli skilgreina alvarlegan sjúkdóm sem samfélagslega hættulegan.  Það er vetur og menn renna sér á skíðum og ekki næst að fullmanna farsóttanefndina. Málið kann að líta alvarlega út og þarf niðurstöðu nefndarinnar með hraði. Afleiðing af ályktun nefndarinnar getur orðið þjóðinni annað hvort dýrkeypt eða bjargvættur – ef til dæmis bara þrír voru viðstaddir atkvæðagreiðslu.

 

  1. gr. Skyldur einstaklinga og lögaðila

Í annarri málsgrein stendur: Hverjum þeim sem hefur ástæðu til að halda að hann hafi smitast af alvarlegum eða samfélagslega hættulegum sjúkdómi er skylt að leita til læknis án tafar. Leiði heilbrigðisskoðun í ljós að um slíkan sjúkdóm sé að ræða er viðkomandi skyldur að fylgja fyrirmælum læknis um meðferð og ráðstafanir til að fyrirbyggja smit. Gruni lækni að einstaklingur geti verið haldinn smitsjúkdómi, eða ef smitrakning vekur upp slíkan grun, er viðkomandi skylt að fylgja fyrirmælum um ráðstafanir, þ.m.t. reglugerðum settum á grundvelli laga þessara, til að fyrirbyggja smit.

Athugasemd: Ég tel að ekki eigi að vera hægt að byggja læknismeðferð á GRUNI, því nægilega margar rangar sjúkdómsgreiningar eru almennt gerðar, þótt STAÐFESTA virðist liggja fyrir. Jafnframt er það gildismat mitt að ekki eigi að vera hægt að SKYLDA fólk til að þiggja læknismeðferð vegna gruns, því slík læknismeðferð getur þá ekki verið rétt – og brýtur í bága við: Nuremberg lagabálkinn frá 1947, Helsinki yfirlýsingu Alþjóðafélags læknaLög um réttindi sjúklinga – upplýsingar og samþykki og Mannréttindasáttmála Evrópu. Það er því mat mitt að þessari grein þurfi að breyta eða fella hana að öðrum kosti niður.

 

Í greinargerð (sem er túlkun, ekki lög) segir um 12. grein: „Talið er nauðsynlegt að leggja slíka almenna skyldu á lögaðila þar sem smitsjúkdómar geta auðveldlega breiðst út hjá stofnunum og fyrirtækjum. Þetta hefur verið reynslan í þeim faraldri sem geisar nú á Íslandi.”

Athugasemd: Þessi faraldur hefur að hluta verið „PCR-faraldur“ – þar sem fólk hefur verið skimað með PCR prófum, sem geta ekki greint vírusa og geta skilað allt að 95% röngum jákvæðum niðurstöðum ef snúningar (ítranir) eru fleiri en 25 – og hér á landi hefur þeim verið snúið 40 sinnum. Því er ekki hægt að byggja SKYLDU á læknismeðferð vegna GRUNS á slíkum prófum.

Þótt WHO hafi lýst yfir faraldri, hefur hann ekki verið greinanlegur hér á Íslandi:

Það sést á myndinni að neðan. Út frá henni er það gildismat mitt að árið 2020 hafi enginn “faraldur” verið á Íslandi: (súlur eru heildardánartíðni  áranna 2011-2020 per 1000 íbúa.)

Dánartíðni var hærri áranna 2013, 2015, 2016, 2017 og 2018 (sjá tölur):

 

https://px.hagstofa.is/pxis/pxweb/is/Ibuar/Ibuar__Faeddirdanir__danir__danir/MAN05210.px/table/tableViewLayout1/?rxid=a48f6add-1bd4-441a-bfda-baf36bcea6f8

 

WHO hefur breytt áður langvarandi skilgreiningum á  hugtökum, sem hefur haft gífurleg áhrif á  lýðheilsustefnu í miðju Covid-19 fárinu:

 

Heimsfaraldur: Frumskilgreining WHO á heimsfaraldri frá 1. maí 2009, tilgreind samtímis sem faraldur um allan heim “með gífurlegum fjölda dauðsfalla og sjúkdóma”; þessari skilgreiningu var breytt í mánuðinum sem leiddi til heimsfaraldurs svínaflensu 2009, en þá voru fjarlægð skilyrði um alvarleika og háa dánartíðni.

„An influenza pandemic occurs when a new influenza virus appears against which the human population has no immunity, resulting in several, simultaneous epidemics worldwide with enormous numbers of deaths and illness.”

…er nú:  “a worldwide epidemic of a disease.”

Þessi breyting á skilgreiningu gerði þeim kleift að lýsa yfir svínaflensufaraldri eftir að 144 manneskjur létust vegna sóttarinnar og gerir þeim einnig kleift  að flokka COVID sem faraldur jafnvel þótt gögn sýni að dánartíðni vegna Covid er svipuð og við inflúensu.

 

Bólusetning: CDC-sóttvarnastofnun Bandaríkjanna breytti skilgreiningu á bólusetningu

Áður:  The CDC at that time defined vaccination as „The act of introducing a vaccine into the body to produce IMMUNITY to a specific disease.“

Nú: „The act of introducing a vaccine into the body to PRODUCE PROTECTION  from a specific disease.”

 

Hjarðónæmi:

Áður: „Herd immunity is the indirect protection from an infectious disease that happens when a population is immune either through vaccination or immunity developed through previous infection.”

Nú: „Herd immunity, also known as population immunity, is a concept used for vaccination, in which a population can be protected from a certain virus if a threshold of vaccination is reached. Herd immunity is achieved by protecting people from a virus, not by exposing them to it.“

 

  1. gr. Skyldur heilbrigðisstarfsmanna

Í 2. málsgrein stendur: Heilbrigðisstarfsmaður, sem kemst að því í starfi sínu að einstaklingur hefur smitast af smitsjúkdómi sem samkvæmt lögum þessum er tilkynningarskyldur eða hefur grun um að svo sé, skal þegar í stað tilkynna það sóttvarnalækni. Hliðstæð skylda hvílir á forstöðumönnum rannsóknastofa, sjúkradeilda og annarra heilbrigðisstofnana.

Í frumvarpinu að þessum lögum vantar skilgreiningu á orðinu “HEILBRIGÐISSTARFSMAÐUR”, en í Greinargerð með lögunum þar sem fjallað er um einstakar greinar, segir um 13. grein:

„Um er að ræða sambærileg ákvæði og koma fram í 8., 9. og 10. gr. sóttvarnalaga nr.

19/1997. Ákvæðin tóku nokkrum breytingum með lögum nr. 2/2021 sem breyttu sóttvarnalögum nr. 19/1997. Í samræmi við þróun á þeim réttarheimildum sem gilda um heilbrigðisþjónustu og heilbrigðisstarfsmenn er lagt til að í stað þess að notað sé hugtakið „læknir“ er lagt til að notað sé orðið „heilbrigðisstarfsmaður“. Þannig getur það einnig átt við um t.d. hjúkrunarfræðinga og sjúkraliða. Skulu allir heilbrigðisstarfsmenn vera árvökulir í starfi sínu um hvort sjúklingur sé smitaður af sjúkdómi. Jafnframt er þá lögð sú skylda á alla heilbrigðisstarfsmenn í 2. mgr. ákvæðisins að tilkynna tilkynningarskylda sjúkdóma til sóttvarnalæknis.“

Athugasemd: Það er skoðun mín að þessi skýring í greinargerðinni sé bæði vanhugsuð og allt of víðtæk. Allir geta verið árvökulir í starfi, en eftir því sem ég best veit hefur einungis læknir leyfi til að sjúkdómsgreina fólk, nema slíkt hafi fallið úr gildi með lögum nr. 2/2021 og sjúkraliðar og sjúkraflutningamenn megi nú sjúkdómsgreina fólk – en sjúkraflutningamenn falla nú einnig undir heitið heilbrigðisstarfsmenn.

 

  1. gr. Jafnræði og meðalhóf

Við beitingu ráðstafana samkvæmt þessum kafla, sem og við afléttingu þeirra, skal gæta meðalhófs og jafnræðis og taka tillit til annarra verndarhagsmuna, svo sem hagsmuna barna og hagsmuna sem njóta verndar stjórnarskrárinnar og mannréttindasamninga sem Ísland er aðili að….

Í greinargerð með 16. greininni er sérstaklega tekið fram: „að taka það beinlínis fram í þeim kafla laganna sem felur í sér svo víðtækar heimildir til skerðingar mannréttinda. Þeir verndarhagsmunir sem vísað er til eru einkum þau réttindi sem fjallað er um í VII. kafla stjórnarskrárinnar og mannréttindasáttmála Evrópu, sbr. lög nr. 62/1994. Þá er sérstaklega vísað til hagsmuna barna.“

Athugasemd: Gott væri að fá nánari skýringu á því hvað felst í þessu tilviki í orðunum „jafnræði og meðalhóf“ – vegna þess að samkvæmt mínu gildismati hefur hvorki jafnræði né meðalhófi verið beitt í sóttvarnaaðgerðum síðastliðin tvö ár, þvert á móti einræði og yfirgengilegum boðum, bönnum og skyldum – með reglugerðum sem hafa verið settar á nánast fyrirvaralaust – þótt það taki síðan langan tíma að afnema þær.

Enn á ný skal vísað til eftirfarandi: Nuremberg lagabálksins frá 1947, Helsinki yfirlýsingar Alþjóðafélags læknaLögum um réttindi sjúklinga – upplýsingar og samþykki og Mannréttindasáttmála Evrópu

 

  1. grein stjórnsýslulaga: Meðalhófsreglan

„Stjórnvald skal því aðeins taka íþyngjandi ákvörðun þegar lögmætu markmiði, sem að er stefnt, verður ekki náð með öðru og vægara móti. Skal þess þá gætt að ekki sé farið strangar í sakirnar en nauðsyn ber til.“

Athugasemd: Eðlilegt er að markmiðið sé lögmætt en aðferðirnar kunna að vera matskenndar. Dæmi: Fljótlega eftir að Covid-19 braust út var ljóst að til voru árangursríkar meðferðir með vel þekktum lyfjum (ivermectin, hydroxyklórókín og fleiri) en einhvers staðar varð til „protocol”, þar sem þeim  lyfjum er hafnað sem meðferðum. Önnur og mun hættulegri lyf skyldi nota í staðinn (remdesivir, ((Veklury)) og midazolam).

Á vordögum 2020 kom sérfræðinganefnd EMA um lyf fyrir menn (CHMP) sér saman um hvernig lönd á EES-svæðinu skyldu nota rannsóknarlyfið remdesivír í meðferðaráætlun af mannúðarástæðum (compassionate use programmes) við COVID-19. Slíkum meðferðaráætlunum er ætlað að gefa læknum tækifæri á að veita mjög veikum sjúklingum meðferð með lyfjum sem enn eru í þróun þegar engin önnur úrræði standa til boða. Á þessum tíma hafði ekkert lyf sýnt óyggjandi virkni hjá sjúklingum með COVID-19.

Undir lok nóvember 2020 mælti Alþjóðaheilbrigðismálastofnuninni (WHO) gegn því að lyfið remdesivír væri gefið sjúklingum sem liggja á sjúkrahúsi með COVID-19 á grunni ráðlegginga alþjóðlegs ráðgjafahóps sem greindi fjórar rannsóknir um notkun lyfsins. Samkvæmt WHO eru niðurstöður greiningarinnar þó ekki afgerandi og ekki var heldur sýnt fram á að remdesivír gagnaðist alls ekki.

 

  1. gr. Vinnsla persónuupplýsinga vegna opinberra sóttvarnarráðstafana

Í 2. málsgrein segir: Sóttvarnalækni er heimilt að halda skrá yfir þá sem sæta sóttkví. Um þá sem sæta einangrun fer eftir reglum um farsóttaskrá. Sóttvarnalækni er jafnframt heimilt að miðla upplýsingum um einstaklinga í sóttkví og einangrun til aðila sem starfa sinna vegna þurfa á slíkum  upplýsingum að halda, til dæmis aðila sem annast sjúkraflutninga, lögreglu, slökkviliðs og þeirra sem sinna heimahjúkrun eða annarri aðhlynningu á heimilum fólks.

Athugasemd: Ég tel að hér sé sóttvarnalækni veittar ansi víðtækar heimildir til að dreifa persónuvernduðum upplýsingum fólks til stórra starfshópa, sem aðilar eins og lögregla og slökkvilið ættu ekki að hafa neitt með að gera, þar sem þeir aðilar teljast ekki „heilbrigðisstarfsmenn“. Hefur þessi grein verið lögð undir mat Persónuverndar – og ef svo, á hvaða grundvelli hefur hún samþykkt þetta?

Eins og málin standa í dag eiga aðstandendur erfitt með að fá upplýsingar úr sjúkra- og lyfjaskrá t.d. alraðra foreldra eða maka, nema með undirskrift frá viðkomandi og jafnvel þá bíða þeirra frekari hindranir að þeim gögnum. Það er því gildismat mitt að þessi grein brjóti freklega á meðferð persónulegra heilsufarsupplýsinga um einstaklinga í samfélaginu.

 

  1. gr. Málsmeðferð frelsissviptingar.

Nú er tekin stjórnvaldsákvörðun sem sviptir einstakling frelsi sínu….

Athugasemd: Ég tel að mikilvægt sé að hér sé því bætt inn í þessi drög að frumvarpi, að áfrýjunarréttur falli ekki niður þótt sóttkví ljúki áður en úrskurður liggur fyrir. Áfrýjunarrétturinn ætti í öllum tilvikum að gilda áfram þar sem viðkomandi hefur orðið fyrir skerðingu á persónufrelsi sínu, svo hægt sé að skera úr um lögmæti sóttkvíarinnar og meta mögulegar bætur vegna tjóns sem viðkomandi hefur orðið fyrir.

 

LOKAORÐ: 

Við yfirlestur þessa frumvarps til sóttvarnalaga er það mitt mat að breytingar á þeim séu gerðar til að mæta frekari farsóttum, svona eins og þeirra sé vænst einni á eftir annarri, af mikilli hörku og með því að SKYLDA íbúa landsins og væntanlega þá sem til landsins koma til að þiggja ýmis konar meðferðir og INNGRIP við sjúkdómum sem einungis GRUNUR liggur á um að viðkomandi séu haldnir.

Jafnframt er það gildismat mitt að drögin að þessu frumvarpi veiti mikið einræði í sóttvörnum, þar sem sóttvarnalækni og heilbrigðisráðherra eru veittar víðtækar heimildir – án samráðs við þingmenn – um lokanir og harðar aðgerðir til að bregðast við samfélagslegum sjúkdómum, án þess að sannað sé að þeir séu skaðlegir eða það hættulegir að ónæmiskerfi fólks ráði ekki við þá.

Meginmálið virðist jafnframt vera að vernda heilbrigðiskerfið en ekki fólkið og að það sé einungis hægt að gera með ágangi á persónuvarin réttindi einstaklinga sem GRUNUR kann að liggja á um að séu veikir.

Það er einnig mitt mat að mjög víða sé með þessu lagafrumvarpi gengið á alþjóðlegar samþykktir sem eiga að tryggja fólki réttinn til að VELJA eða HAFNA því hvort það þiggur læknismeðferð eða ekki. Mitt gildismat er að slíkur ágangur á rétt einstaklingsins eigi ekki að eiga sér stað í lýðræðisríki, hvort sem um farsótt er að ræða eða ekki.

Eftir því sem ég fæ best séð er nauðsynlegt að taka þetta frumvarp til gagngerrar endurskoðunar og setja inn í það ákvæði sem snúa að sjálfsábyrgð og dómgreind einstaklingsins.

Komi upp faraldur hér á landi er að mínu mati einnig mikilvægt að fleiri komi að umfjöllun um hvernig bregðast skal við honum, en annars vegar sex manna nefnd og hins vegar níu mann nefnd og heilbrigðisráðherra sem setur reglugerðir án samráðs við þingmenn á Alþingi. Í lýðræðisríki ætti ekki að vera hægt að setja jafn stórar ákvarðanir og hér er fjallað um í hendur jafn fárra aðila.

Eftir því sem lengra líður frá því að pestin kom upp hefur dánartíðni vegna hennar lækkað hratt. Komið er í ljós að mörg ríki hafa ranglega nefnt sjúkdóminn sem dánarorsök þar sem fólk var raunverulega að deyja úr sjúkdómum eins og krabbameini, æðasjúkdómum og sykursýki. Nú virðist fullljóst að dánartíðni sjúkdómsins sé á við venjulega flensu.

Í lýðræðisþjóðfélagi þurfum við að verja mannréttindi, persónufrelsi og stjórnarskrá Íslands. Mögulega ætti að endurskoða lög og samninga til að gefa ekki erlendum aðilum, stofnunum og fyrirtækjum möguleika á að stjórna fólki með svo ómanneskjulegum hætti.

 

Þrándur Arnþórsson

Ritari í stjórn Mannréttindasamtakanna Mín Leið – Mitt Val

Umsagnir

Stjórnarmenn Mín Leið – Mitt Val sendu inn umsagnir um sóttvarnafrumvarpið í samráðsgáttina:

 

Guðrún Bergmann

Umsögn um sóttvarnalög og líka á vef samtakanna Mín Leið – Mitt Val.

 

Kristín Þormar

HEILBRIGÐISRÁÐUNEYTIÐ

Skógarhlíð 6

105 Reykjavík

Reykjavík 15. febrúar 2022

Efni: Umsögn um frumvarp heilbrigðisráðherra til sóttvarnalaga – mál nr. 26/2022.

Fréttaflutningur í heimsfaraldri

Þótt það komi ekki beint þessari umsögn um sóttvarnalög við, þá tel ég nauðsynlegt að vekja athygli á fréttaflutningnum í þessum Covid-19 faraldri, og hvernig upplýsingagjöf til þjóðarinnar hefur verið háttað.

Það er mat mitt að hann hafi verið ámælisverður, ákaflega einhliða, og einkennst af hræðsluáróðri með aðaláherslu á að fá fólk til að bólusetja sig með tilraunalyfjum sem lítil reynsla var komin af.

Daglega eru birtar nýjustu smittölurnar, og birtar sérstakar fréttatilkynningar um að einhver hafi látist úr veirunni, og nú síðast ef einhver hefur látist með hana í sér.

Aldrei eru birtar sérstakar fréttatilkynningar um þá sem létust í kjölfar bólusetninganna, sem eru 36 til og með janúar 2022.

Sjaldan eða aldrei hefur verið fjallað í fréttum um þá sem hafa fengið aukaverkanir eftir bóluefnin, sem samkvæmt nýjustu upplýsingum frá Lyfjastofnun eru 6.110, þar af 246 alvarlegar og lífsógnandi, og 36 andlát.

Þarna virðist upplýsingum sem sannanlega varða almannaheill hafa verið kerfisbundið haldið frá almenningi.

Mega völd á fárra höndum stjórna því hvað telst fréttnæmt og hvað ekki þegar þjóðin glímir við heimsfaraldur?

Þessi gríðarlegi fjöldi aukaverkana og andláta í kjölfar bólusetninganna vekur líka upp þær áleitnu spurningar hvers vegna þær voru ekki stöðvaðar strax og tilkynningar fóru að berast í janúar 2021 þegar 6 aldraðir einstaklingar höfðu látist í kjölfarið.

Hvar liggur sú ábyrgð?

Kristín Þormar

Gjaldkeri í stjórn Mannréttindasamtakanna MÍN LEIÐ MITT VAL

Jafnframt vísa ég í umsögn Guðrúnar Bergmann sem færð var inn í þessa samráðsgátt fyrr í dag.

 

Leifur Árnason

Heilbrigðisráðuneytið

Skógarhlíð 6

105 Reykjavík

 

Hafnarfirði 15. Febrúar 2022

Varðar mál nr. 26/2022

Drög að frumvarpi til laga um sóttvarnir

Þegar þetta er ritað síðdegis 15. febrúar, hafa þegar komið fram umsagnir með athugasemdum við skilgreiningu á „heilbrigðisstarfsmaður“,

„inngrip“, við umfjöllun um viðbrögð vegna „gruns“ um sjúkdóm, takmarkanir á athafnafrelsi, höfnun/banni á árangursríkum lyfjameðferðum (grafalvarlegt og andstætt læknisfræðinni), tengsl við alþjóðaheilbrigðisstofnunina WHO, „PCR-faraldur“ og þau „drastísku“, pólítísku viðbrögð vegna skimana, sem segja ekki til um veikindi og jafnræði og meðalhóf og fleira og fer ég ekki nánar inn á þau gríðarmikilvægu atriði.

7. gr Samstarfsnefnd um sóttvarnir

„Ráðherra skipar samstarfsnefnd um sóttvarnir til fjögurra ára í senn til að afla nauðsynlegra gagna og hafa yfirumsjón með nauðsynlegum aðgerðum til að meta og uppræta smithættu eða hættu sem stafar af dýrum, matvælum, starfsemi, vatni, skolplögnum, loftræstingu eða öðru í umhverfinu sem getur dreift smitnæmum sjúkdómsvöldum, eiturefnum eða geislavirkum efnum sem ógna heilsu manna.

Samstarfsnefndinni er heimil vinnsla persónuupplýsinga, þar á meðal viðkvæmra persónuupplýsinga um heilsufar einstaklinga, til að uppfylla skyldur sínar samkvæmt lögum þessum að uppfylltum skilyrðum laga um persónuvernd og vinnslu persónuupplýsinga.

Í nefndinni sitja sóttvarnalæknir, sem jafnframt er formaður, tveir fulltrúar tilnefndir af Matvælastofnun og skal annar vera sérfróður um matvælaöryggi en hinn um smitsjúkdóma í dýrum, einn frá Geislavörnum ríkisins og tveir frá Umhverfisstofnun og skal annar vera sérfróður um matvælaöryggi en hinn um eiturefni. Varamenn skulu skipaðir á sama hátt. Nefndin hefur aðsetur hjá embætti landlæknis.

Nefndinni er heimill aðgangur að nauðsynlegum gögnum og öllum stöðum sem hún telur nauðsynlegt að skoða og getur fengið til þess aðstoð lögreglu ef með þarf. Nefndin skal gefa öllum þeim sem hafa eftirlit með dýrum, matvælum og umhverfi fyrirmæli um að grípa án tafar til allra nauðsynlegra aðgerða til að uppræta hættu af völdum smits, eiturefna eða geislavirkra efna. Að öðru leyti skal framkvæmd vera í samræmi við lög þessi og, eftir því sem við á, sérlög um einstaka eftirlitsaðila. „

Aths: Nefndarmenn eru 6, formaður er sóttvarnalæknir. Aðrir eru ekki læknar.

Nefndarmenn (varamenn þ.m.t) þurfa að sverja eið um þagnarskyldu, svipað og læknar og hjúkrunarstéttir, vegna þeirra heimilda nefndarinnar m.a. um persónugreinanlegar upplýsingar, sem koma fram í greininni.

 

12. gr Skyldur einstaklinga og lögaðila

2. mgr „Hverjum þeim sem hefur ástæðu til að halda að hann hafi smitast af alvarlegum eða samfélagslega hættulegum sjúkdómi er skylt að leita til læknis án tafar. Leiði heilbrigðisskoðun í ljós að um slíkan sjúkdóm sé að ræða er viðkomandi skyldur að fylgja fyrirmælum læknis um meðferð og ráðstafanir til að fyrirbyggja smit. Gruni lækni að einstaklingur geti verið haldinn smitsjúkdómi, eða ef smitrakning vekur upp slíkan grun, er viðkomandi skylt að fylgja fyrirmælum um ráðstafanir, þ.m.t. reglugerðum settum á grundvelli laga þessara, til að fyrirbyggja smit. „

Aths: Að leggja þetta fyrir allan almenning einstaklinga er að mínu mati ekki forsvaranlegt og allt of víðtækt til að almenningur kunni skilgreiningar á þessum hugtökum.

Í orðskýringum, atr. 13, er smitsjúkdómur skýrður svo:

„Smitsjúkdómur: Með smitsjúkdómi er átt við sjúkdóm eða ástand sem orsakast af sjúkdómsvöldum, svo sem smitefni, örveru eða sníkjudýri og sem smitast frá, til eða milli fólks. Með smitsjúkdómi er enn fremur átt við alvarlegar heilsufarslegar afleiðingar eiturefna og geislavirkra efna.“

Þessi skýring er allvíðtæk og getur þess vegna átt við venjulegt kvef og „flensu“, með hita, beinverkjum og slappleika, sem margir myndu ekki leita til læknis með, annars vegar en ennfremur hermannaveiki, sem smitast ekki milli manna, hins vegar.

Í orðasafni Árnastofnunar er „smitsjúkdómur“ orðaður svo:

https://idord.arnastofnun.is/leit/smitsjúkdómur/ordabok/LAEKN/order/IS

 

P.s. Hvet ykkur til að lesa þó ekki væri nema kaflann „Lockstep“ í riti Rockefeller Foundation- „Scenarios for the Future of Technology and International Development“, sem gefið var út árið 2010. 8 blaðsíður , fljótlesið, kaflinn er ritaður í þátíð:

https://www.nommeraadio.ee/meedia/pdf/RRS/Rockefeller%20Foundation.pdf

 

Mörg ykkar hafa ekki tíma eða áhuga á hvað gerist í stjórnsýslunni. Þar á sér stað ýmislegt, sem betur færi á að fylgjast með. Eins og nú. Drög að frumvarpi að nýjum sóttvarnalögum…….

Of seint er í dag að lesa drögin, því umsagnafrestur er til miðnættis.

Hins vegar, með því að lesa umsögn Guðrúnar Bergmann, sem færð var á samráðsgáttina í dag, getið þið gert ykkur grein fyrir að verið er að gefa hinu opinbera “óútfylltan tékka” í sambandi við viðbrögð hins opinbera við “pest” eins og sars-cov 2, sem var … flensa eða flensulík pest.

Hvet ykkur eindregið að skoða umsögn Guðrúnar

Leifur Árnason

Varamaður í stjórn Mannréttindasamtakanna Mín leið mitt val

leifur.arnason@gmail.com

Um höfund

Þrándur Arnþórsson
Þrándur Arnþórsson
Tölvunarfræðingur, frumkvöðull og skipstjóri
  • 4 Posts
  • 0 Comments
Tölvunarfræðingur, frumkvöðull og skipstjóri