WHO stefnir að gera bólusetningu að skilyrði fyrir inngöngu í leikskóla eða grunnskóla og sem kröfu til að hafa rétt á velferðarbótum árið 2024

WHO – Samþykki varðandi bólusetningu barna og unglinga á aldrinum 6 til 17 ára.

6. febrúar 2022

Athugasemdir varðandi samþykki við bólusetningu barna og unglinga á aldrinum 6 til 17 ára.

• Um allan heim eru bólusetningaráætlanir í auknum mæli með, í innlendum bólusetningaráætlunum sínum, bóluefni sem miða á aldurshópa umfram frumbernsku og frumbernsku.
• Þetta skjal er ætlað áætlunarstjórum sem eru það ætlar að taka upp bóluefni fyrir eldri börn og unglinga á aldrinum 6 til 17 ára.1
• Þar er að finna upplýsingar sem þarf að hafa í huga við gerð leiðbeininga um samþykkisferlið eða til að skýra spurningar frá heilsugæslunni starfsmenn sem veita bólusetningarnar. Skjalið er þeim mun mikilvægara vegna þess að þessi íbúahópur getur mætt til bólusetningar án meðfylgjandi foreldris eða forráðamanns.

WHO – Considerations regarding consent in vaccinating children and adolescents between 6 and 17 years old

Kynning

1. Samkvæmt Barnasáttmálanum (1989) lýkur barnæsku við 18 ára aldur. Í flestum löndum heims er þetta oft talinn sá aldur sem lögráða fullorðinsaldri, lögræðisaldri, er náð.

Meginreglur um samþykki og samþykki

Samþykki

Samþykki er meginreglan þar sem einstaklingar verða að gefa leyfi sitt áður en þeir fá læknisíhlutun eða aðgerð.

Samkvæmt lögum og reglum sem gilda í flestum löndum þarf samþykki fyrir margvíslegum læknisfræðilegum inngripum eða verklagsreglur, allt frá einfaldri blóðprufu til líffæragjafa, og þar með talið bólusetningar.

Í örfáum, vel lýstum kringumstæðum, svo sem lífshættulegum neyðartilvikum, má falla frá samþykki. Samþykki er sprottið af meginreglunni um sjálfræði og er mikilvægur þáttur í siðfræði læknis og lýðheilsu, sem og alþjóðalögum.2

Til að samþykki sé gilt þarf það að vera upplýst, skilið og sjálfviljugt og sá sem samþykkir verður að hafa getu til að taka ákvörðunina.

• Með samþykki er átt við ferlið við þátttöku barna og unglinga í ákvarðanatöku um bólusetningu (eða önnur læknisfræðileg inngrip).
• Samþykki er ekki stjórnað í lögum eins og samþykki og er stundum vísað til sem siðferðileg skylda sem er nátengd góðri starfsvenju í umgengni við sjúklinga.
• Alþjóðaréttur veitir sterkan stuðning við réttindi barna til að taka þátt í ákvörðunum um heilsu þeirra og heilbrigðisþjónustu, og einnig í skipulagningu og veitingu heilbrigðisþjónustu sem máli skiptir til þeirra og byggt á getu þeirra í þróun.

2. Samningur um réttindi barnsins, almenn athugasemd nr. 4 (CRC/C/GC/4, 1. júlí 2003) og nr. 15 (CRC/C/GC/15, 17. apríl 2013).

• 3. CRC/C/GC/4, 1. júlí 2003, segir að „unglingar þurfi að fá tækifæri til að tjá skoðanir sínar frjálslega og skoðanir þeirra ættu að fá viðeigandi vægi, í samræmi við 12. grein sáttmálans.“
  © Ammad Khan

3 Algengar aðferðir til að fá samþykki fyrir bólusetningu

• 1. Notað er formlegt, skriflegt samþykkisferli, sérstaklega í löndum með miðlungs og háar tekjur sem hafa hærra hlutfall læsra íbúa og lengri sögu um að bólusetja eldri aldurshópa.

4 Heimilt er að bólusetja þennan markhóp í gegnum skólaheilsuþjónustu.

Heilbrigðisyfirvöld upplýsa foreldra um bólusetninguna og skriflegt samþykki foreldris þarf til að taka þátt, þ.e.a.s. gefa eldra barn/ungling leyfi að láta bólusetja sig. Að öðrum kosti er skriflegt eyðublað notað til að leyfa foreldrum að tjá sig ekki (eða synja) um bólusetningu barns síns. Þetta er þekkt sem afþökkunaraðferð.

• 2. Munnlegt samþykkisferli, þar sem samþykki er gefið munnlega af foreldri eftir að hafa verið upplýst um bólusetninguna. Hins vegar er aðeins hægt að nota þessa aðferð þegar foreldrar fylgja barninu í bólusetningu.
• 3. Óbeint samþykkisferli þar sem foreldrum er tilkynnt um yfirvofandi bólusetningu með félagslegri virkni og samskiptum, stundum með bréfum beint til foreldra. Í kjölfarið er líkamleg nærvera barns eða unglings, með eða án meðfylgjandi foreldri á bólusetningu, telst fela í sér samþykki. Þessi framkvæmd byggir á undanþágureglunni og er ætlast til þess að foreldrar sem samþykkja ekki bólusetningu geri það óbeint gera ráðstafanir til að tryggja að barn þeirra eða unglingur taki ekki þátt í bólusetningunni.

Þetta getur falið í sér að láta barnið eða unglinginn ekki mæta í skólann á bólusetningardegi, ef afhending bóluefnis fer fram í gegnum skóla.

Aðferðir til að fá upplýst samþykki:

• 1. Skriflegt samþykki
  2. Munnlegt samþykki
  3. Óbeint samþykki
  4. Könnun WHO árið 2012 í 34 völdum löndum frá fjórum svæðum á samþykkisaðferðum við bólusetningu hjá 6–17 ára börnum, leiddi í ljós að um það bil helmingur svarenda notar skriflegt samþykki fyrir bólusetningu í þessum aldurshópi.

Núverandi venjur við að fá upplýst samþykki fyrir bólusetningu eru mismunandi eftir löndum, en hægt er að flokka þær í stórum dráttum í þrjár aðferðir.
© C. McNab